مقاومت یا رزیستور (Resistor) یکی از پر کاربرد ترین قطعات الکترونیکی است که در ساخت تقریبا همه لوازم الکترونیکی از آن استفاده می شود. در این مطلب کاربرد مقاومت در PCB (برد مدار چاپی) را بررسی می کنیم و خواهیم دید که چرا این محصول به عنوان یکی از مهم ترین قطعات وارداتی در واردات قطعات الکترونیکی شناخته می شود.
مقاومت الکترونیکی چیست؟
رزیستور یا مقاومت یک قطعه غیر فعال الکترونیکی است که در برابر جریان الکتریکی مقاومت ایجاد می کند. کاربرد مقاومت بسیار گسترده است و بعید است بتوانید یک برد الکترونیکی یا دستگاه الکترونیکی پیدا کنید که در آن مقاومت وجود نداشته باشد.
واحد اندازه گیری مقاومت اُهم است که با امگا (Ω) نشان داده می شود. یک اهم در واقع میزان مقاومتی است که وقتی که یک جریان با شدت یک آمپر از یک مقاومت که اختلاف پتانسیل پایانه های آن یک ولت است عبور می کند، رخ می دهد. در ادامه ضمن بررسی کاربرد مقاومت و ساختار آن، با انواع مقاومت الکترونیکی نیز آشنا می شویم.
ساختار مقاومت الکترونیکی
نسبت به سایر قطعات الکترونیکی، ساختار مقاومت الکترونیکی بسیار ساده تر است. دلیل آن این است که تقریبا تمام رساناها به شکل طبیعی دارای مقداری از مقاومت هستند؛ بنابراین برای تولید مقاومت الکترونیکی، یک رشته سیم مسی را دور یک ماده نارسانا مثل میله سرامیکی می پیچانند. تعداد دور هایی که سیم به دور میله می زند و همچنین میزان ضخامت سیم به شکل مستقیم روی میزان مقاومت الکترونیکی اثر می گذارند؛ یعنی هر چقدر که یک رشته سیم بیشتر دور یک میله بچرخد و هر چقدر که ضخیم تر باشد، میزان مقاومت نیز بیشتر خواهد بود.
یکی دیگر از روش های تولید مقاومت الکترونیکی استفاده از مفتول کربنی به روش استوانه ای است. به مقاومت هایی که از این روش ساخته می شوند مقاومت فیلم کربنی می گویند. از آن جایی که کربن به اندازه مس دقیق نیست، کاربرد مقاومت فیلم کربنی به مدار های کم مصرف محدود می شود.
نکته دیگری که درباره ساختار مقاومت الکترونیکی اهمیت دارد این است که مقاومت ها ساختار قطبی ندارند. این یعنی فرقی ندارد که جریان برق از کدام سمت وارد قطعه مقاومت شود. در نتیجه هنگام نصب روی برد مدار، اینکه مقاومت به کدام سمت نصب شود اهمیتی ندارد و می توان به هر شکلی آن را رای مدار قرار داد.
نحوه کار مقاومت الکترونیکی
کاربرد مقاومت در PCB آن قدر مهم است که از آن به عنوان یکی از قطعات حیاتی هر برد مداری یاد می شود. وظیفه اصلی مقاومت کنترل ولتاژ و جریان برق در یک مدار الکترونیکی است؛ به عبارت دیگر، مقاومت به شما امکان می دهد تا مدار الکترونیکی خود را کنترل کنید. وقتی که جریان برق از یک سیم عبور می کند، تمامی الکترون ها در یک جهت مشخص حرکت می کنند. درست مثل جریان آب در یک لوله. هر چقدر که یک لوله نازک تر باشد، مقدار آب کمتری در آن جریان پیدا می کند چرا که فضا برای حرکت مولکول های آب محدود است.
همین موضوع در مورد جریان برق هم صادق است. وقتی که برق از سیم های نازک یک مقاومت عبور می کند، حرکت در مسیر سیم برای الکترون ها سخت و سخت تر می شود. به طور خلاصه، هر چقدر که ضخامت سیم مقاومت کمتر باشد و یا طول سیم آن بلند تر باشد، تعداد الکترون های کمتری می توانند از آن عبور کنند و در نتیجه جریان برق افت می کند.
کاربرد های مقاومت الکترونیکی
چیزی که باعث شده است تا مقاومت یکی از پر کاربرد ترین قطعات در واردات قطعات الکترونیکی باشد، کاربرد های گوناگون آن در صنایع مختلف است؛ اما به طور کلی انواع مقاومت الکترونیکی سه کاربرد اصلی دارند که عموما به همان منظور استفاده می شوند: مدیریت جریان برق، تقسیم ولتاژ و شبکه های مقاومت – خازن. در ادامه این موارد را بررسی می کنیم:
محدود کردن جریان برق
عمده ترین کاربرد مقاومت، مدیریت جریان برق به وسیله محدود کردن آن است. اگر در یک مدار الکترونیکی هیچ مقاومتی وجود نداشته باشد، جریان برق به شکل خطرناکی شدت می گیرد. تا جایی که باعث داغ شدن دیگر اجزای مدار می شود به طور که این اجزا آسیب می بینند و حتی ممکن است دچار انفجار یا آتش سوزی شوند؛ مثلا اگر لامپ LED را به شکل مستقیم به باتری وصل کنید، در ابتدا کارکرد عادی دارد اما پس از مدتی مثل یک گلوله آتش داغ می شود و از بین می رود. اما اگر بین باتری و LED یک مقاومت قرار دهید، لامپ LED دچار حرارت بیش از حد نمی شود و می تواند بدون داغ شدن برای مدت زمان طولانی روشن بماند.
تقسیم ولتاژ
گاهی اوقات بعضی از قطعات یک مدار مثل قطعه میکرو کنترلر، نیاز به ولتاژ پایین تری نسبت به ولتاژ جریان کل مدار دارند. در این مواقع شما می توانید با قرار دادن دو مقاومت در دو طرف محلی که قرار است میکرو کنترلر وصل شود، جریان برق در آن ناحیه را تا حد مطلوب برای میکرو کنترلر کاهش دهید.
شبکه های مقاومت – خازن
مقاومت می توانند در ترکیب با خازن یک مدار IC را تشکیل دهند که در یک چیپ واحد، دارای توالی مقاومت – خازن باشد. به این نوع از مدار ها فیلتر RC یا شبکه RC هم می گویند. کاربرد مقاومت – خازن در دستگاه هایی مثل رادیو، ورودی و خروجی کامپیوتر و لپ تاپ، شبکه های LAN و WAN و غیره است.
واردات و خرید مقاومت از چین
همانطور که در طول این مطلب بارها اشاره شد، کاربرد مقاومت در صنایع مختلف آنقدر گسترده است که تمامی تولیدی ها و کارخانجات با این قطعه به ظاهر ساده سرو کار دارند. کشور چین یکی از قطب های جهان در تولید انواع قطعات الکترونیک از جمله مقاومت می باشد.
اگر شما هم به دنبال خرید مقاومت از چین هستید، می توانید از خدمات شرکت بازرگانی eNabz برای خرید و واردات مقاومت و سایر قطعات الکترونیک به شکل جزئی و انبوه استفاده نمایید. این شرکت به شکل تخصصی در زمینه بازرگانی قطعات الکترونیک فعالیت می کند و با توجه به داشتن دفتر رسمی در کشور چین، تمامی اقدامات لازم در فرایند واردات قطعات از چین به ایران توسط کارشناسان حرفه ای eNabz انجام می گیرد.