نور اولین شرط ادراک بینایی است، نور در خانه ما برای دیدن فضا، تشخیص فرم‌ها و رنگ‌ها، زندگی کردن، کار کردن و حس خوب داشتن لازم و ضروری است. نورپردازی به عنوان یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر معماری؛ در واقع، تعیین‌کننده‌ی زیبایی و کاربردی بودن محیط طراحی شده توسط معمار استبنابراین، به برنامه‌ریزی با دقت و مهارت‌های بسیار بالایی نیاز دارد.
انواع نورپردازی :
- نورپردازی عمومی
- نورپردازی وظیفه‌ای
- نورپردازی تاکیدی
- فراتاب‌های دیواری
- نورپردازی ریلی
- فروتاب
نورپردازی عمومی
نور عمومی یکی از مهم‌ترین انواع معمول نورپردازی است. نوری با تابش ملایم و غیرمستقیم که چشم را نمی زند وتمام فضای شما را پوشش می‌دهد و برای عملکردهای عمومی شما مانند حرکت کردن ایمن در فضاست و برای انجام کارهایی که نزدیک به اشیاست یا برجسته کردن اشیا در اطراف فضای‌تان ایده‌آل نیست. اگر از نورپردازی عمومی به‌درستی استفاده کنید، محیطی خارق‌العاده برای آرامش یافتن بعد از یک روز پرتنش یا محیطی برای یک مکالمه گرم با دوستی قدیمی برایتان مهیا می‌کند. از نور عمومی گاهی با عنوان « نور حسی» (mood lighting) یاد می‌کنند زیرا این نور انحناهای نرم صورت شما را در برگرفته و باعث گشاد شدن مردمک چشم می‌شود. برخی از استودیوهای یوگا از نورپردازی محیطی ملایم برای کاهش استرس استفاده می‌کنند. سعی کنید از یک سری لامپ توکار، دیوارکوب و برای سقف‌های بلند از لوسترها و آویزها در فضای‌تان استفاده کنید.
نورپردازی وظیفه‌ای
این نور کوچک‌تر و متمرکزتر از نور عمومی است زمانی که کاری می‌کنید، شما به نور وظیفه‌ای دور و برتان نیاز دارید. درواقع برخی آن را نور اداری می‌نامند. نورپردازی وظیفه‌ای، زمانی که کاری را انجام می‌دهید که نیاز به نور بیشتری دارد، مثل مطالعه کردن، آشپزی کردن، نوشتن، دوختن و بسیاری چیزهای دیگر به بینایی شما کمک می‌کند. نور وظیفه‌ای فقط زمانی خوب کار می‌کند که به عنوان یک نور متضاد استفاده شود؛ برای مثال اگر شما اتاقی کم‌نور دارید که یک چراغ رومیزی در آن روشن است، نسبت به زمانی که کل اتاق با نور درخشان‌تری روشن شده، نور در آن محدوده مفیدتر و با خیره‌کنندگی کمتر همراه خواهد بود. نور وظیفه‌ای به تحریک طبیعی مغز شما کمک کرده و این تضاد نور شما را هوشیارتر و متمرکزتر می‌کند.
درواقع به شما کمک می‌کند جزئیات بیشتری را در کارتان ببینید و نتایجی باکیفیتی بالاتر خلق کنید. می‌توانید از چراغ‌ها یا آباژورهای رومیزی ثابت و با بازوی متحرک یا آباژورهای ایستاده روی میز کارتان یا کنار میزها و در کنار مبل‌تان استفاده کنید. نورهای زیر کابینت‌های بالایی روشنایی مورد نیاز برای خرد و تمیز کردن را تامین می‌کنند، نورهای کنار میز توالت برای بهتر دیدن چهره و همین‌طور پرو لباس می‌توانند شما را یاری کنند. چراغ‌های آویز می‌توانند به صورت مستقیم روی فضای کار آویزان شوند. این نوع چراغ‌ها برای دفاتر کار با میزهای ردیفی، جزیره آشپزخانه و محدوده بازی و انجام تکالیف در اتاق کودکان مناسب هستند.
نورپردازی تاکیدی
این نوع نورپردازی جنبه تزئینی یا دکوراتیو دارد وبسیار متمرکز است تا چشم‌ها را به سمت یک نقطه‌ی کانونی هدایت کند .نورپردازی تأکیدی روشی برای اضافه کردن استایل و جاذبه به دکوراسیون خانه است و به شما کمک می‌کند تا آثاری که برای نمایش گذاشته‌اید را روشن کرده و در سایر مناطق سایه ایجاد کنید. از نور تاکیدی می‌توانید برای کارهای هنری، نمایش قفسه کتاب، تکه‌ای از مبلمان، کلکسیون‌ها و بخش‌هایی از معماری خانه‌تان استفاده کنید. نورپردازی تأکیدی محیط و جوی بسیار پیچیده را ایجاد می‌کند. احساس معنادار بودن و اهمیت را به بخش های تأکید شده می‌دهد. این نوع نورپردازی برای موزه‌ها، ساختمان‌های تاریخی و نمایشگاه‌های هنری نیز کاربرد دارد. چراغ‌های دیوارکوب برای طراحی نور تاکیدی بسیار مناسب هستند و با سایزهای مختلفی که دارند به شما در برجسته کردن تکه‌های کوچک یا بزرگ آثار هنری کمک می‌کنند. نورهای نقطه‌ای مثل هالوژن‌ها اغلب برای نورپاشی بر سطح دیوار استفاده می‌شوند (زمانی که شما تمام یک دیوار را با نور روشن و درخشان می‌کنید)
فراتاب های دیواری
پایه‌های این نوع چراغ‌ها باید در فاصله‌ی منظمی نسبت به یکدیگر و مرکز دیوار نصب شوند. این سبک از نورپردازی، سطوح افقی نزدیک دیوار را نیز روشن می‌کند. این سبک را نمی‌توان را روی سطوح آینه‌ای که نورپردازی بدون سایه می‌خواهند اعمال کرد. سطوح براق نیز تصویری آینه‌ای ایجاد کرده و فضا را بیش از حد روشن می‌کنند. در مورد هدایت کردن نور به سمت دیوارهایی که دارای در یا پنجره هستند خیلی باید دقت کرد. این سبک از نورپردازی می‌تواند منجر به حیرت همگان شود
نورپردازی ریلی
نورپردازی ریلی بیشتر یک سیستم توزیع الکتریکی است تا یک تکنیک نورپردازی. بر اساس یک منبع تغذیه‌ی خطی ایجاد می‌شود که از سیستم‌های انواع لامپ‌ها پشتیبانی می‌کند. نورپردازی ریلی غالباً به عنوان نورپردازی تاکیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مزیت اصلی آن انعطاف‌پذیری است.
اساس این سیستم یک ریل است که می‌تواند در هر نقطه‌ای جریان برق را برای لامپ فراهم کند. قالب ریل‌ها معمولاً از آلومینیوم ساخته شده و شاید داخل سقف جاسازی شود یا اینکه روی آن قرار گیرد.
همچنین می‌تواند بعنوان شبکه‌ی اصلی سقف‌های کاذب ایفای نقش کند. بعضی از سیستم‌ها می‌توانند تا ۲ الی ۳ مدار اضافی را نیز پشتیبانی کنند.
نورپردازی فروتاب
لامپ‌های فروتاب رشته‌ای معمولاً به طور مستقیم نور را توزیع می‌کنند (بیشتر نور مفید به سمت پایین هدایت می‌شود( کیفیت و ویژگی سایه‌های تولید شده بستگی به شدت و چگونگی کنترل نور دارد.
فروتاب‌ها معمولاً برای روشن کردن کل فضا مورد استفاده قرار می‌گیرند.